Permanentny przegląd prasy, portali internetowych, społecznościowych, radia i telewizji. Zbieramy wszelkie publikacje na temat lektorów i ich pracy. Efekt naszych poszukiwań znajdziesz w tym dziale. Jeśli masz coś czego tu nie ma, podziel się linkiem! Koniecznie daj nam znać!
Porażająco wielu posłów w naszym Sejmie chyba nigdy nie słyszało o tym, że akcent w języku polskim kładziemy na trzecią sylabę od końca. A czym jest i jaką funkcję pełni w polityce tzw. "nowomowa"? Ciekawe rozważania znajdujemy w artykule na Polszczyzna.pl.
Tytuł: Nowomowa — czym jest i jaką pełni funkcję
Autor: Nina Jaszewska / Polszczyzna.pl
Źródło: https://polszczyzna.pl/nowomowa/
Data publikacji: 07.12.2023
[...] Definicja nowomowy
Termin „nowomowa” można nazwać eufemizmem. Jest kalką językową z Orwellowskiego pojęcia „newspeak”, stworzonego na potrzeby powieści Rok 1984, a użytego w celu zobrazowania metod manipulacji wykorzystywanych w systemach totalitarnych. Wspomnieliśmy o eufemistycznym zabarwieniu tego pojęcia, ponieważ choć podobnie jak neologizmy polega ono na dekonstrukcji języka, to w swoim znaczeniu ściśle nawiązuje do ideologizacji, upolitycznienia języka i manipulacji słowem.
Nowomowę możemy więc nazwać językiem propagandy totalitarnej lub po prostu propagandą językową. Pojawia się nie tylko na gruncie stricte politycznym, lecz także w mediach pozostających pod wpływem ustroju totalitarnego. Nowomowa ma za zadanie wyłączyć z debaty publicznej „niewygodne” wyrazy, zastępując je odpowiednimi ekwiwalentami, które sprawią, że treści niezgodne z panującym reżimem staną się niemożliwe do rzetelnego przedstawienia. Głównym celem stosowania nowomowy jest więc narzucenie społeczeństwu konkretnego systemu wartości.
Nowomowa = kłamstwo?
Powyższa definicja sugeruje tożsamość nowomowy z kłamstwem. Jednak czy to porównanie jest słuszne? Bezkompromisowe wartościowanie zjawisk skutkuje ich polaryzacją. Rzeczywiste znaczenia słów w nowomowie wypierane są przez przesadną emocjonalność stosowaną w przemyślany sposób, tak by manipulacja była skuteczna. Podobnie dzieje się z porównaniami i epitetami, które stanowią ważny aspekt nowomowy, a które tracą na jej gruncie swój „dawny sens” i nabierają nowego — przesyconego emocjonalnością i elementami oceny. Nie można tym samym jednoznacznie potwierdzić tożsamości nowomowy z kłamstwem. Propaganda językowa bazuje bowiem na zręcznie zmanipulowanych faktach, nie zaś na całkowitej nieprawdzie, tym bardziej więc problematyczne jest to zjawisko w kontekście społecznym.
Obalenie kłamstwa wydaje się dużo łatwiejsze od obalenia manipulacji, półprawdy. [...] Jednak mając świadomość, czym jest nowomowa, każdy ma możliwość zlokalizowania jej we współczesnym świecie według własnych przekonań. [...] Do dzieła!
Cały artykuł Niny Jaszewskiej znajdziecie na portalu Polszczyzna.pl
reklama
reklama
reklama
reklama
Brak komentarzy