Paweł Bukrewicz, Alek Pawlikowski: Piekło zamarza

Tytuł: Piękno i plastyczność układania fraz w mowie polskiej odchodzą w niepamięć - AI czyta książki. Czy to koniec dziedzictwa kulturowego?
Autor: Paweł Bukrewicz
Źródło: https://www.linkedin.com/pulse/piękno-i-plastyczność-układania-fraz-w-mowie-polskiej-paweł-bukrewicz-b7hnc?utm_source
Data publikacji: 01.12.2023

Tytuł: AI czyta książki! Polska mowa będąca częścią narodowego dziedzictwa kulturowego w procesie dekulturacji
Autor: Alek Pawlikowski
Źródło: https://www.linkedin.com/pulse/ai-czyta-książki-polska-mowa-będąca-częścią-w-alek-pawlikowski-aleqf?utm_source
Data publikacji: 01.12.2023

Obaj autorzy zaczynają swoje artykuły tym samym stwierdzeniem: "piekło zamarza".

- Powodem jest STORYTEL, który sprzedaje nam syntetyczny głos okraszając go jednak naturalnym, ludzkim uśmiechem na zdjęciach - wyjaśnia Paweł Bukrewicz (o niedawnym wprowadzeniu przez Storytel do oferty lektorów AI pisaliśmy w aktualizacji artykułu AI kojarzy małżeństwa).

Przypomina zarazem, że w powstawaniu mowy ludzkiej bierze udział duchowa strona człowieka: "Mowa, jako sposób komunikowania, zbudowana jest z tzw. FRAZY, czyli treści i formy. O ile treść jest sztywną częścią frazy, o tyle forma jest tak pięknie plastyczna, jak piękna albo straszna może być ludzka dusza.
Fraza jest tak zmienna, jak zmienny jest osobniczo człowiek. Sztuką jest wypowiedzieć zdanie i powtórzyć je w ten sam sposób, ale całe piękno polega na tym, że za każdym razem wypowiadamy je jednak inaczej i tu chodzi o coś bardzo ulotnego, co zawdzięczamy właśnie duszy."

Zatem czym jest AI w kontekście kultury? Prezes SLRP w odpowiedzi cytuje Noama Chomsky'ego: „Przestańmy nazywać to sztuczną inteligencją i nazywajmy tym, czym jest, a jest to oprogramowanie plagiatorskie. Nie tworzy niczego, tylko kopiuje istniejące prace artystów i zmienia je omijając prawa autorskie. To największa kradzież własności intelektualnej od czasu przybycia europejskich osadników do Ameryki".

- Storytel właśnie przedstawiło alternatywę dla natywnego brzmienia mowy polskiej mającej 1000 lat historii. Może nie dla wszystkich jest to oczywiste, więc warto przypomnieć: mowa polska jest narodowym dziedzictwem kulturowym - wtóruje Alek Pawlikowski. - Punktowanie korzyści typu “Większy wybór”, “Nowa funkcjonalność” raczej maskują rzeczywiste intencje i po prostu brzmią lepiej niż np. “Dzięki AI produkcja audiobooków będzie tańsza”. Obecne przyzwolenie na rozwój innowacji zasilanych AI, bez regulacji prawnych sprawia, że odbywa się on kosztem twórców - komentuje wprowadzone innowacje.  

- Dziś nie brakuje lektorów oraz aktorów (jeszcze ludzi), mogących zapewnić różnorodność i tzw. “możliwość sprawniejszego budowania katalogu audiobooków”, więc jaki jest sens czytania książek przez AI (poza oczywistą korzyścią materialną)? - zauważa Wiceprezes SLRP.

- Czy chcemy żyć w świecie, w którym kulturę tworzy coś, co jest syntetyczne, wtórne, co nie ma duszy i jest pozbawione czucia? - pyta Paweł Bukrewicz. - Z pozoru niewinne wprowadzanie “AI do czytania książek” i zastępowanie tym czymś zawodowych lektorów  – współcześnie kultywujących klasyczną mowę polską – to nic innego jak dekulturacja - dodaje Alek Pawlikowski. Na koniec autorzy stwierdzają, że "nie można tego tak zostawić".

Pełne teksty obu artykułów - Pawła Bukrewicza "Piękno i plastyczność układania fraz w mowie polskiej odchodzą w niepamięć - AI czyta książki. Czy to koniec dziedzictwa kulturowego?" oraz Alka Pawlikowskiego "AI czyta książki! Polska mowa będąca częścią narodowego dziedzictwa kulturowego w procesie dekulturacji" - znajdziecie na Linkedin.

Oprac. PolscyLektorzy